ದಶರಥರಾಮೇಶ್ವರಕ್ಕೂ ಮತ್ತು ಅಯೋಧ್ಯೆಗಿದೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಂಟು!

ವಿಶೇಷ ವರದಿ: ಪಿ.ಟಿ.ಸಿದ್ಧೇಶ್ ಲಕ್ಕಿಹಳ್ಳಿ

ಹೊಸದುರ್ಗ: ( Hosadurga) ರಾಮಾಯಣ ಜನ ಕಾಲದ ಪುರಾಣಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಹೊಸದುರ್ಗ ತಾಲೂಕಿನ ದಶರಥರಾಮೇಶ್ವರ ಕ್ಷೇತ್ರವೂ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದೊಂದು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿದ್ದು, ದಶರಥ ರಾಮೇಶ್ವರ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೂ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ಅಯೋಧ್ಯೆ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೂ ಬಹಳಷ್ಟು ನಂಟಿದೆಯೆಂದು ಇಂದಿಗೂ ಪುರಾಣಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳ ಮಹಿಮೆ ಸಾರಿ ಸಾರಿ ಹೇಳುತ್ತಿವೆ.

ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಅರಿತ ಶ್ರೀರಾಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಶೋಧ ಸಂಸ್ಥಾನ ನ್ಯಾಸದ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡ 2017 ರಲ್ಲಿ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ, ಐತಿಹ್ಯ ಕುರುಹುಗಳನ್ನು ಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿತ್ತು. ದಶರಥ ಮತ್ತು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದ್ರರು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದರು ಎಂಬ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ತಂಡ ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತಿರುವ ಮಂದಿರದ ಶಿಲಾನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ದಶರಥರಾಮೇಶ್ವರ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಪವಿತ್ರ ಜಲ ಮತ್ತು ಮೃತ್ತಿಕೆಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ, ರಾಮಮಂದಿರ ಕಟ್ಟಡದ ತಳಪಾಯಕ್ಕೆ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ.

ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕಿದೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ

ತೇತ್ರಾಯುಗದಲ್ಲಿ ಅಯೋಧ್ಯೆಯನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದ ದಶರಥ ಮಹಾರಾಜನು, ತನ್ನ ಸೇನೆಯೊಂದಿಗೆ ಗೊಂಡಾರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಟೆಗಾಗಿ ತಿರುಗುತ್ತಾ, ಇಲ್ಲಿನ ವಜ್ರಗಿರಿಗೆ ಬಂದು ತಲುಪಿದನು. ವಜ್ರಗಿರಿ ಅಂದಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಕಾನನ ಮತ್ತು ಕಾಡುಪ್ರಾಣಿಗಳ ವಾಸಸ್ಥಳವೂ ಆಗಿತ್ತು. ದಶರಥ ರಾಜನೂ ಒಂದು ದಿನ ಬೇಟೆಯಾಡುತ್ತಾ ಅರಣ್ಯ ಮಧ್ಯದ ಸರೋವರ (ವಜ್ರಗಿರಿ) ಬಳಿಗೆ ಬಂದಾಗ ಮೃಗಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡಲು ಹುನ್ನಾರದಿಂದ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದ. ಆದರೆ, ಅದೇ ಸಮಯಕ್ಕೆ ದೂರದ ನಾಡಿನಿಂದ ತನ್ನ ಅಂಧ ತಂದೆ ಮತ್ತು ತಾಯಿಯನ್ನು ಹೊತ್ತು ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಾ ಬಂದ ಶ್ರವಣಕುಮಾರನೆಂಬ ರಾಜಕುಮಾರ, ತನಗೂ ಮತ್ತು ತನ್ನ ತಂದೆ, ತಾಯಂದಿರಿಗೂ ಬಾಯರಿಕೆಯಾಗಿದ್ದುದರಿಂದ, ಆ ಸರೋವರದ ದಡದಲ್ಲಿ ಅಡ್ಡೆಯನ್ನು ಇಳಿಸಿ, ಸರೋವರದಲ್ಲಿ ತಾನು ನೀರು ಕುಡಿದು, ತಾಯ್ತಂದೆಯರಿಗೂ ನೀರನ್ನು ತರಲು ನೀರಿನ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದಾನೆ. ನೀರನ್ನು ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ‘ ಬುಳುಬುಳು ‘ ಶಬ್ದವು ಬಂದಿದ್ದು, ಈ ಶಬ್ದವನ್ನು ಕೇಳಿದ ದಶರಥನಿಗೆ ಯಾವುದೋ ಬಾರೀಮೃಗ ನೀರು ಕುಡಿಯುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಭ್ರಮೆಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಿತು. ದಶರಥನು ತಡ ಮಾಡದೆ, ಬಿಲ್ಲಿಗೆ ಬಾಣವನ್ನು ಹೂಡಿದನು. ಶಬ್ಧವೇದಿ ವಿದ್ಯೆಯ ಜ್ಞಾನದಿಂದ ಶಬ್ದ ಬಂದ ಕಡೆಗೆ ಗುರಿಯಿಟ್ಟು ಬಾಣ ಬಿಟ್ಟನು.

ದಶರಥನು ಬಿಟ್ಟ ಬಾಣ, ಶ್ರವಣಕುಮಾರನಿಗೆ ತಾಗಿ ಜೋರು ಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ಚೀರುತ್ತಾ ಪ್ರಾಣಬಿಟ್ಟನು. ಮಗನ ಆರ್ತನಾದವನು ಕೇಳಿದ ವೃದ್ಧ ತಂದೆ- ತಾಯಂದಿರು ನನ್ನ ಮಗನಿಗೆ ಏನೋ ಪ್ರಾಣ ಸಂಕಟ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ತಡಬಡಿಸುವಷ್ಟರಲ್ಲಿಯೇ, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ ದಶರಥ ಅನಾಹುತವನ್ನು ತಿಳಿಸಿ, ಕ್ಷಮೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದನು. ವೃದ್ಧ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಮಗನನ್ನು ವಧೆ ಮಾಡಿದವನ ಮೇಲೆ ಕೋಪ ಬಂದು, ‘ ನಮ್ಮ ಮಗನನ್ನು ಕೊಂದ ನೀನು ನಮ್ಮಂತೆಯೇ ಪುತ್ರಶೋಕದಿಂದ ನರಳಿ ಸಾಯುವಂತಾಗಲಿ’ ಎಂದು ದಶರಥನಿಗೆ ಶಾಪವಿತ್ತು ಮರಣ ಹೊಂದಿದರು.

ದಶರಥನು ತನ್ನಿಂದಾದ ಪಾಪ ವಿಮೋಚನೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು, ಸರೋವರದ ಬಳಿಯೇ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ, ಪೂಜಾ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿದನು. ನಂತರ ಶಾಪ ವಿಮೋಚನೆಗಾಗಿ ಸಮೀಪದ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಶಿವಲಿಂಗವನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿ, ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. ದಶರಥನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದ ಶಿವಲಿಂಗವನ್ನು ಮುಂದೆ ಶ್ರೀರಾಮನು ವನವಾಸಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ದಶರಥರಾಮೇಶ್ವರ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಹಿಂಬು ನೀಡುವಂತೆ ಕ್ಷೇತ್ರ ಕಾನನದಲ್ಲಿದ್ದು, ಇಂದಿಗೂ, ಗುಹೆಯ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಪರ್ವತವನ್ನು ‘ಶ್ರವಣಕುಮಾರನ ಪರ್ವತ’ ಎಂದು ಭಕ್ತರು ಕರೆಯುವುದುಂಟು. ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತ ಶಿವಲಿಂಗವಿದ್ದು, ಗುಹೆಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡೆ ಇಲ್ಲಿ ನಿತ್ಯವೂ ನೀರು ಹರಿಯುತ್ತವೆ. ಶ್ರವಣಕುಮಾರನ ಸಮಾಧಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಆತನ ತಂದೆ-ತಾಯಿಯಂದಿರ ಸಮಾಧಿಗಳು ಇಲ್ಲಿರುವುದನ್ನು ನಾವಿಂದು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ.